İznik'in Batı Kapısı

Atatürk, 15 Temmuz 1936'da Yalova'dan Bursa'ya geçerken İznik'e
uğramıştı. Yanında Celal Bayar, Afet hanım ve daha bazı arkadaşları
vardı. Afet hanını İznik'i gezmek için Atatürk'ten izin alır. Atatürk:
"Hay, hay... Gidebilirsiniz fakat asıl İznik'i göremeyeceksiniz. Çünkü
o toprağın altındadır" der.

Atatürk etrafındakilere sorar:
"İznik kaç kapılıdır?" Bir İznikli yanıt verir: "Üç kapısı vardır
efendim. Bulunduğumuz yerin doğusundaki kapı, kuzeyindeki Yenişehir
kapısı, güneyindeki İstanbul kapısı..."

Atatürk'ün "Peki Batı
kapısı nerede?" diye sorması üzerine İznikli öyle bir kapının
olmadığını ve böyle bir kapıyı bilmediklerini söyler. Atatürk bir
müddet susar.. Ve o konuyla ilgili başka bir söz etmez.. Konu kapanır...

Aradan
seneler geçer... Biriken suları İznik Gölü'ne akıtmak için kanal açmaya
uğraşan işçiler, suların kendiliğinden boşluk bularak akmaya
başladığını görürler... Kazıya devam edilir... Sonunda toprağın
altından tam teşkilatlı kurşun bir kapıyı ortaya çıkartırlar... İşte bu
kapı Atatürk'ün aradığı ve bahsettiği kapıdır!...